De Kaderrichtlijn Water moet ervoor zorgen dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Europa uiterlijk in 2027 in orde is. Ook bij de Maas. In deze nieuwsbrief richten we ons specifiek op de ecologische herstelmaatregelen. Door herinrichting van oevers, uiterwaarden en beekmondingen brengen we verdwenen leefgebieden van waterplanten en -dieren in en langs de Maas weer zoveel mogelijk terug.
Jean-Paul Gerits, projectleider Kaderrichtlijn Water Maas bij Rijkswaterstaat Zuid-Nederland, vertelt wat de status is, welke uitdagingen er zoal zijn en hoe de planning er op hoofdlijnen uitziet. Tijd voor een tussenstand.
Het programma MeerMaas realiseert meer natuur in de uiterwaarden tussen Ravenstein en Lith. Dit initiatief van Natuurmomenten sluit goed aan bij het KRW Maas-programma van Rijkswaterstaat. Een interview met Lianne Schröder, coördinator natuurbeheer bij Natuurmonumenten, over de ins en outs van de samenwerking.
In geulen en kribvakken langs de Maas zijn de afgelopen jaren op verschillende plekken dode bomen afgezonken om het waterleven een impuls te geven. In mei togen twee onderzoekers van Waardenburg Ecology naar de Brabantse riviernatuurgebieden Keent en Empelse Waard om een aantal van die bomen te bemonsteren op de aanwezigheid van kleine waterbeestjes (macrofauna). De resultaten volgen later dit jaar, nu alvast een beeldverslag.
Door bijvoorbeeld drempels en stuwtjes in de beken weg te halen of vispassages aan te leggen, kunnen vissen makkelijker vanuit de Maas naar hun landinwaartse paaigebieden zwemmen. En het verwijderen van stenen op de oevers en bodem van mondingen zorgt voor natuurvriendelijke geleidelijke overgangen van water naar land. Waar dat kan, krijgen beken ook hun natuurlijke (slingerende) loop terug. Een belangrijke basis hiervoor is de samenwerking vanuit beekmondingenconvenanten tussen Rijkswaterstaat en Maaswaterschappen. Zoals bij de pas opgeleverde Molenbeek van Lottum, Wylrebeek en Huilbeek.
De toenemende kans op droogte is een factor die ook in de ontwerpen voor natuurvriendelijke geulen langs de Maas doorwerkt. Zogenoemde refugia nemen daar een belangrijke plek in. Het zijn diepere gedeelten waar in principe altijd water blijft staan. Vissen kunnen daar naartoe vluchten als een geul geheel of gedeeltelijk droogvalt.
Archeologisch onderzoek maakt onderdeel uit van de planstudie voor het project Kaderrichtlijn Water Maas van Rijkswaterstaat. Ineke de Jongh, senior adviseur Erfgoed bij Arcadis, licht toe wat dat inhoudt en wat voor interessante dingen ze daarbij al langs de Maas aantroffen.
